Chùa Chén Kiểu (Sóc Trăng) – TOP 20 cổ tự thu hút du khách chiêm bái tại Việt Nam (P.16)

Chùa Chén Kiểu nằm ở quốc lộ 1A, cách thành phố Sóc Trăng khoảng 12 km, theo hướng từ thành phố Sóc Trăng đi Bạc Liêu. Trước đây Chùa Chén Kiểu có tên Khmer là Wath Sro Loun, người dân phát âm thành Sà Lôn. Sro Loun có nguồn gốc từ chữ Chro Luong – là tên của 1 con rạch chạy dọc theo đường làng trước đây ở gần chùa, và tên gọi ấy đồng thời cũng được dùng để đặt tên chùa.

 

 

Năm 1815, chùa được dựng nên bằng cây lá như những ngôi chùa khác. Trong thời gian chiến tranh, dưới sức tàn phá của bom đạn, ngôi chánh điện của chùa bị hư hại nặng. Đến năm 1969, chùa được xây dựng lại theo kiến trúc như ngày nay, gồm: Chánh điện, sala, tháp bảo, nơi để sách kinh,... Trong quá trình xây dựng, do thiếu vật liệu nên các vị sư đã nảy ra sáng kiến là quyên góp chén, dĩa từ bà con trong phum, sóc để ốp lên tường. Ý tưởng này vừa tiết kiệm kinh phí xây dựng, vừa tạo nên những họa tiết trang trí ấn tượng. Cũng từ đó, chùa còn được biết đến với tên gọi thứ hai: “chùa Chén Kiểu”

 

Quần thể kiến chúc chùa Chén Kiểu bao gồm: cổng chùa, ngôi chính điện, Sala, nhà Phật hội, nhà Tam bảo, thư viện, tăng xá….được bố trí hài hòa trong một vườn cây cổ thụ có diện tích trên 2,1ha.

Chùa Chén Kiểu mang đậm nét văn hóa Khmer Nam Bộ. Các hoa văn uốn lượn cách điệu với nhiều mà sắc đan xen. Điều hay nhất là những người thợ điêu khắc đã vô cùng khéo léo tạo ra hình tượng của những vị thần để trang trí cho ngôi chùa này. Những tòa tháp cao trên nóc, những hoa văn trên ngói, nét điêu khắc trên tường trên cột.  Cổng chùa có hai con sư tử uy vũ ngồi trên bệ cao. Phía trên cổng lớn uy nghi là ba tòa tháp xây dựng theo lối kiến trúc của chùa Khmer. 

 

Cổng chùa Chén Kiểu với 3 ngôi tòa tháp được chạm khắc hoa văn và màu sắc rực rỡ theo phong cách truyền thống Angkor Campuchia

 

Dọc lối vào chùa là 2 hàng tượng thần Kâyno, đây là những bức tượng có khuôn mặt tiên nữ Apsara – tượng trưng cho sắc đẹp vĩnh hằng và thân hình chim thần Garuda – tượng trưng cho sức mạnh

Ngôi chính điện là một tòa nhà kiên cố và rộng lớn với 16 hàng cột lớn. Nền lát gạch bông và phần lớn các mảng tường ở đây cũng đều được ốp gạch men (đủ màu, và lớn nhỏ khác nhau). Cũng giống như những ngôi chùa Khmer khác, mái chính điện chùa chùa Chén Kiểu được xây dựng theo dạng tam cấp, tức có 3 nếp, nếp dưới cùng lớn nhất và nhỏ dần ở bên trên. Nếp trên cùng có hình tam giác, hai đầu đao mỗi bên cong lên, và nơi trung tâm có đỉnh nhọn cao vút. Mái được trang trí nhiều họa tiết với màu sắc rất đẹp mắt. Mái trên hình tam giác được trang trí đẹp như tấm thảm nhiều màu sắc phơi mình giữa bầu trời. Hai đầu đao ở hai bên cong vút như có sự giao cảm tâm linh với đấng cứu rỗi cho linh hồn con người, phù hộ độ trì cho chúng sinh được an bình, lạc nghiệp.

 

 

Kết cấu mái ngôi chánh điện có 3 lớp mái dốc chồng lên nhau. Mái chùa được đúc bằng xi măng và cẩn toàn bộ bằng gạch men loại nhỏ kết hợp với những mảnh chén, tô dĩa kiểu vỡ giống như một tấm thảm phơi mình giữa bầu trời.

 

Phù điêu nữ thần Kâyno dưới mái chùa

 

Biểu tượng rồng cũng được ốp bằng mảnh gạch men nhỏ, đĩa, tô kiểu.
 

Chén sứ (người địa phương gọi là chén kiểu) được ốp nhiều nơi tạo nên nét kiến trúc độc đáo, ấn tượng.
 

Các cột tại chánh điện đều được ốp gạch men loại nhỏ rất công phu, tỉ mỉ.

 

 

 

Hoa văn trang trí lạ mắt từ chén, dĩa kiểu.
 

Những bức tường được ốp bởi hàng chục nghìn mảnh chén, đĩa, sành sứ, rất độc đáo.

 

Bức tường với hoa văn nổi bật đẹp mắt

 

Bên trong chánh điện
 

Mặt sau chính điện là một mảng tường đắp nổi bởi nhiều mảnh chén kiểu vỡ rất sắc sảo. Phía trong chính điện là nơi thờ Phật Thích Ca. Trên nóc bên trong chính điện là những hình vẽ về cuộc đời của Phật Thích Ca, hành trình khi Phật Thích Ca sinh ra đến khi niết bàn thành Phật. Giữa sân chùa là cột cờ với tượng rắn thần Nagar 5 đầu. Xung quanh là những dãy nhà phục vụ cho việc tu học và nghỉ ngơi. Đặc biệt, phía sau ngôi chùa là khu vườn tiểu cảnh. Nơi tái hiện những câu chuyện về Phật Thích Ca. 

 

Mặt sau chính điện là một mảng tường đắp nổi bởi nhiều mảnh chén kiểu vỡ rất sắc sảo.

 

Hậu viện chùa là khu vườn Phật Thích Ca giảng đạo và nhập Niết bàn. Đây là quần thể kiến trúc gồm nhiều tượng Phật lớn nhỏ, mô phỏng khá sinh động quá trình ra đời, đi tìm chân lý, giác ngộ cho đến khi nhập cõi Niết bàn của đức Phật Thích Ca.

 

Giữa sân là cột cờ

Chùa Chén Kiểu thu hút rất đông du khách đến viếng thăm, đặc biệt là các dịp lễ, Tết. Không chỉ đồng bào Khmer, mà người dân trên khắp mọi miền Tổ quốc cũng tìm về chùa Chén Kiểu để hành hương, cầu bình an và chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc của chùa cũng như tìm hiểu văn hóa của đồng bào Khmer. Ngày 29/8/2012, UBND tỉnh Sóc Trăng ban hành Quyết định 374/QĐTC-CTUBND về việc xếp hạng chùa Chén Kiểu là Di tích Kiến trúc, nghệ thuật cấp tỉnh.