[VIETKINGS-TOPPLUS đề cử] TOP 100 điểm đến hấp dẫn nhất Việt Nam 2023 (P.29): Khu di tích Chiến thắng Điện Biên Phủ (Điện Biên) – Bản hùng ca thời đại Hồ Chí Minh

Những ngày tháng 5 lịch sử, nhiều đoàn khách đổ về thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) thăm lại chiến trường xưa nhân dịp kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954). Đã có rất nhiều đổi thay trên vùng đất từng là chiến trường khốc liệt năm xưa, với chiến dịch 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của quân dân ta, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Quần thể di tích Chiến trường Điện Biên Phủ nay là một trong số hơn 100 di tích quốc gia đặc biệt của cả nước và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch của tỉnh Điện Biên.

Di tích bao gồm 45 điểm di tích thành phần nằm trải rộng ở khu vực lòng chảo thành phố Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Tuần Giáo. Trong đó, một số điểm di tích được đưa vào phục vụ khách tham quan như Di tích Ðồi A1, Đồi D1, Hầm De Castries, Cầu Mường Thanh, Sở Chỉ huy chiến dịch Ðiện Biên Phủ... Những điểm di tích này gợi lên trong lòng khách tham quan về khung cảnh cuộc chiến tranh nhân dân thần kỳ của dân tộc. Chính vì vậy, tham quan Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ là điều mà mỗi du khách luôn mong muốn khi đặt chân lên mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng.

Để có được hình dung cụ thể, chân thực nhất về sự kiện Điện Biên Phủ 1954, du khách có thể thăm Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ theo một tuyến tham quan với điểm dừng chân đầu tiên là ghé thăm Nhà trưng bày Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Tại đây du khách có thể mua vé và yêu cầu hướng dẫn viên đồng hành trong hành trình tham quan tại Nhà trưng bày Bảo tàng và các điểm Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ. Sau khi tham quan không gian tái hiện lại toàn bộ Chiến dịch Điện Biên Phủ được trưng bày đan xen giữa hiện vật và khung cảnh những ngày tháng gian khổ, nhiều hi sinh mất mát của quân và dân ta, du khách sẽ như được sống lại những thời khắc lịch sử của gần 70 năm về trước. Tại Bảo tàng và các điểm di tích hiện nay đã thực hiện một số chương trình trải nghiệm dành cho học sinh như: Chương trình câu lạc bộ “Em yêu lịch sử” do Bảo tàng lịch sử quốc gia Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thực hiện; hoạt động trải nghiệm “Chúng em là chiến sĩ Điện Biên”....

Là công trình quy mô, hoành tráng và hiện đại nhất tỉnh Điện Biên, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ có ý nghĩa vô cùng quan trọng về lịch sử, văn hóa cũng như kiến trúc và phần nội dung trưng bày, đảm bảo các yêu cầu về chất lượng, kỹ thuật, xứng tầm với chiến thắng "Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. 

Với nhiều hạng mục quan trọng bằng mô hình, khối tượng và gần 1.000 tài liệu, hiện vật, ảnh … đã khái quát sinh động, sắc nét cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta 

Đặc biệt, tại Bảo tàng trưng bày bức tranh Bức tranh Panorama tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ được vẽ bằng chất liệu sơn dầu, bố cục hình tròn, dài 132m, cao 20,5m, đường kính 42m; tổng diện tích là 3.225m². Với 4 trường đoạn lịch sử được phân tách theo chủ đề rõ ràng gồm: “Toàn dân ra trận” - là trường đoạn 1 với hình ảnh trùng trùng từng đoàn dân, quân thồ hàng, trèo non lội suối cung cấp lương thực cho tiền tuyến; Kế tiếp là trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng” - với điểm nhấn là trận Him Lam mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ, như một đòn đánh phủ đầu vào quân thù, khẳng định sức mạnh pháo binh của ta; Trường đoạn thứ 3 là “Cuộc đối đầu lịch sử” với hình ảnh hầm hào, giây thép gai, đánh giáp lá cà và hình ảnh quả bộc phá phát nổ trên đồi cao A1, cho thấy sự khốc liệt của chiến trường năm xưa; Trường đoạn 4 là khung cảnh hào hùng về “Chiến thắng Điện Biên” với những hình ảnh thể hiện sự đối lập giữa từng đoàn tù binh phía bên kia và hình ảnh từng đoàn quân của ta vùng lên, với điểm nhấn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries.

Hùng tráng, kỳ vĩ và đầy cảm xúc tự hào, đó là cảm nhận của bất kỳ ai khi đứng trước bức tranh Panorama tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ. 

Tiếp theo đó, dưới sự hướng dẫn của thuyết minh viên tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, du khách sẽ tham quan một số điểm Di tích thành phần thuộc Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ.

Di tích ngoài trời đầu tiên du khách nên tham quan là Đồi A1, bởi đây là di tích có vị trí gần Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và cũng rất thuận tiện trong quá trình di chuyển tới những địa điểm tham quan tiếp theo. Ghé thăm di tích du khách sẽ được nghe giới thiệu về tầm quan trọng, ý nghĩa của ngọn đồi A1 trong Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và những câu chuyện vô cùng xúc động về khó khăn khi chiến đấu, những tấm gương hi sinh của các chiến sĩ trên ngọn đồi này qua lời kể của hướng dẫn viên. Ngoài ra, khi tới tham quan di tích đồi A1, du khách có thể tham gia một số hoạt động trải nghiệm tại  di tích như đẩy xe đạp thồ, nấu bữa cơm chiến sĩ bằng bếp hoàng cầm...

Di tích đồi A1 nhìn từ trên cao 

Điểm dừng chân tiếp theo của du khách là di tích Sở Chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (Hầm De Castries). Trên đường di chuyển du khách sẽ được ngắm nhìn cây cầu Mường Thanh lịch sử, là cây cầu duy nhất lúc bấy giờ được bắc qua dòng sông Nậm Rốm và đây cũng là con đường duy nhất để các chiến sĩ của ta tiến vào Sở Chỉ huy của quân Pháp. Căn hầm chỉ huy của tướng De Castries là cơ quan đầu não của một tập đoàn cứ điểm bất khả xâm phạm, được xây dựng kiên cố bằng những vật liệu tốt nhất và được bảo vệ bằng các loại vũ khí, khí tài quân sự hiện đại nhất lúc bấy giờ.

Di tích hầm De Castries vẫn được giữ nguyên vẹn
 

Điểm cuối cùng trong hành trình tham quan Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ trong khu vực thành phố mà du khách không thể bỏ qua chính là di tích Đồi D1 hay chính là nơi được lựa chọn để đặt công trình Tượng đài Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ nhân dịp kỷ niệm 50 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Công trình tượng đài chiến thắng nằm trên ngọn đồi lịch sử, ở trung tâm thành phố, có vị trí cao, có thể bao quát được toàn bộ thành phố. Từ độ cao này có thể tạo ra góc nhìn đẹp đến tất cả các điểm di tích mà du khách đã đi qua như Đồi A1, Hầm De Castries, cầu Mường Thanh. Công trình này kết hợp với các điểm di tích tạo thành một tuyến khép kín mà điểm đến cuối cùng là Tượng đài kết thúc như một biểu tượng của chiến thắng và hòa bình, là điểm nhấn trong hành trình du lịch lịch sử và cũng là biểu tượng cho tinh thần quyết chiến, quyết thắng, là biểu tượng hòa bình, độc lập trong thời đại ngày nay.

Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ trên đồi D1
 

Sau khi ghé thăm các điểm di tích trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ, du khách hãy dành thời gian từ nửa ngày đến một ngày để tới tham quan Khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng, nằm cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 40km. Trên quãng đường di chuyển từ trung tâm thành phố đến Mường Phăng, du khách có thể dừng chân tham quan một số điểm di tích như: Đường kéo pháo bằng tay của bộ đội ta, Trận địa pháo 105mm, trận địa pháo H6 tại Nà Nhạn.

Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng là cơ quan đầu não quan trọng nhất của chiến dịch Điện Biên Phủ. Tại đây, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng với Bộ Chỉ huy chiến dịch đã đưa ra những chỉ thị, mệnh lệnh tấn công có tính chất quyết định đến thắng lợi của từng trận đánh mà đỉnh cao là lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận vào 7/5/1954. Đây là điểm đến để mỗi người có cái nhìn khái quát, chân thực, khách quan về sức mạnh của một dân tộc, sức mạnh của những người chiến thắng không phải ở vũ khí, trang thiết bị hiện đại hay ở lô cốt vững chắc mà đó là sức mạnh của tinh thần yêu nước, sức mạnh của những người chính nghĩa yêu chuộng hòa bình.

Di tích Lán ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp
 

Tuy nằm ở ngoại vi thành phố Điện Biên Phủ nhưng Khu di tích Sở Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ là một phần không thể tách rời của Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ, là một điểm đến vô cùng hấp dẫn đối với khách du lịch. Đến đây, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ của núi rừng Mường Phăng với nhiều loại động, thực vật quý hiếm; tham quan, tìm hiểu cách bố phòng và khả năng che dấu của bộ đội Việt Nam trước sự lùng sục của lực lượng thám không đối phương, so sánh giữa trung tâm chỉ huy của Quân đội nhân dân Việt Nam với Quân đội viễn chinh Pháp để hiểu rõ mối tương quan và lịch sử cuộc chiến Điện Biên Phủ từ cả hai phía. Không dừng lại ở đó, đến với Mường Phăng du khách còn có cơ hội trải nghiệm hồ Pá Khoang trong lành, được hình thành từ sức lao động sáng tạo và cần cù của con người nơi đây.

Đến với Điện Biên, bên cạnh tìm hiểu các giá trị lịch sử, du khách còn có cơ hội chiêm ngưỡng những cảnh quan tuyệt đẹp của đất trời Tây Bắc.

Cánh đồng Mường Thanh

Từ lâu, câu truyền khẩu “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc” đã ăn sâu trong tiềm thức của mỗi người dân Tây Bắc với ngụ ý xếp hạng các cánh đồng. So với cánh đồng Mường Lò, Yên Bái; cánh đồng Mường Than, Lai Châu, cánh đồng Mường Tấc, Sơn La, cánh đồng Mường Thanh, Điện Biên được đánh giá là rộng lớn nhất. Nằm trên độ cao hơn 400 m so với mặt nước biển, cánh đồng Mường Thanh trải dài hơn 20 km với chiều rộng trung bình 6 km.

Nằm giữa lòng chảo Điện Biên, cánh đồng Mường Thanh được ví như một “cái kho” khổng lồ chứa đầy ngô lúa. Từ cuối tháng 9, lúa mùa khu vực lòng chảo Mường Thanh bắt đầu chín rộ, khiến du khách ghé thăm ngỡ như đi giữa mùa vàng. Một cảm giác thân thuộc của cánh đồng quê Bắc Bộ trải dài ngút mắt, nhưng vẻ đẹp kiêu hùng của cánh đồng lúa bốn bề núi bọc cũng chẳng hề xen lẫn.

Không chỉ nổi tiếng về diện tích mênh mông, với điều kiện thâm canh thuận lợi, cánh đồng Mường Thanh còn mang đến cho đời những hạt ngọc thơm ngon đặc biệt với thương hiệu gạo Điện Biên nổi tiếng. Hạt gạo nhỏ, có hương thơm tự nhiên, khi nấu cơm trắng, dẻo ngọt và có vị đậm đà. Hạt gạo từ cánh đồng Mường Thanh đã mang đến vẻ đẹp trù phú cho vùng đất Điện Biên vốn vang danh với những chiến công hiển hách.

Hồ Pá Khoang

Hồ Pá Khoang thuộc địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ gần 20km, nằm kề quốc lộ 279, nối thành phố Điện Biên Phủ với Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ – Mường Phăng.

Hồ Pá Khoang nằm giữa một vùng thiên nhiên cảnh đẹp hùng vĩ, ẩn hiện trong mây trời non nước. Vào mùa đông sương mờ buông phủ tạo một phong cảnh huyền ảo, thấp thoáng nơi xa là những dãy núi trập trùng, những nếp nhà xinh xắn. Mùa hè không khí nơi đây thật dễ chịu với những luồng gió nam mát dịu. Trong khu vực lòng hồ có các bản dân tộc Thái, Khơ mú là những dân tộc còn giữ được các phong tục tập quán, nét đặc sắc của các dân tộc Tây Bắc vốn có.

Vườn Anh Đào Mường Phăng

Nhiều du khách trong nước và quốc tế khi đặt chân đến Điện Biên, đã biết tới Mường Phăng là Chỉ huy sở của quân đội Việt Nam trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Thế nhưng có mấy người biết được rằng, trên một hòn đảo giữa lòng hồ Pá Khoang, xã Mường Phăng ấy, có một vườn hoa Anh Đào giờ này đang nở rộ, đánh dấu cho tình hữu nghị giữa 2 dân tộc Việt Nam- Nhật Bản.

Cây Anh đào xuất hiện tại Điện Biên cũng là một điều khá thú vị. Ông Trần Lệ, 66 tuổi là Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ nông lâm Mường Phăng, ông chủ của “Đảo hoa” này kể lại: Trước đây, ông có quen một người Nhật Bản trong quan hệ kinh tế về chế biến, xuất khẩu nông sản. Do biết ông là một người nghiên cứu sinh học nên bên đối tác đã đưa cho 10 hạt giống cây Anh Đào để ươm tại Việt Nam. Mặc dù có nhiều cơ sở ở một số tỉnh thành trong cả nước, song ông vẫn quyết định đưa lên Mường Phăng để trồng thử vì điều kiện thổ nhưỡng vùng đất này khá phù hợp, hơn nữa vì đây là mảnh đất lịch sử nên có nhiều ý nghĩa. Với 10 hạt giống, từ năm 2006 ông đã ươm được 9 cây, trong đó bên phía bạn xin lại 5 cây. 4 cây còn lại trồng trên “Đảo hoa”, sau 3 năm đã bắt đầu ra hoa và kết quả. Tuy nhiên do trồng từ hạt, nên giống hoa đã bị phân ly, không còn giữ được màu nguyên thủy. Từ số cây giống này, ông nhân tiếp thêm 500 cây nữa đang trồng tại vườn, trong đó 40 cây của đợt đầu tiên nay đã trổ hoa. Với 5ha đất được giao, ông Trần Lệ dự kiến sẽ “phủ” toàn bộ cả một “đảo hoa Anh Đào” giữa lòng hồ Pá Khoang. Ngoài ra, ông Lệ còn trao cho Sở Nông nghiệp tỉnh Điện Biên gần 600 cây giống để nhân rộng ra các địa phương khác trong tỉnh. Không chỉ trồng và nhân giống hoa Anh Đào, Công ty cổ phần Công nghệ nông lâm Mường Phăng hiện đang trồng và nghiên cứu trên 40 loài hoa khác, trong đó đã cho ra đời giống hoa Ly màu đỏ tươi mà chưa nơi nào trên thế giới có được, dự định sẽ đặt tên là Ly Mường Phăng.

A Pa Chải 

Trong bốn cực của lãnh thổ Việt Nam, cực Tây A Pa Chải nằm trên đỉnh Khoang La San, cách bản Tá Miếu, bản cuối cùng về phía tây của xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên 6 km đường rừng, Điện Biên được xem là điểm khó chinh phục nhất. Cột mốc biên giới được xây bằng đá hoa cương có ba mặt quay về ba hướng, mỗi mặt có khắc tên nước bằng tiếng quốc ngữ riêng và quốc huy ba quốc gia Việt Nam, Lào và Trung Quốc.

Cực Tây A Pa Chải - Một tiếng gà gáy ba nước cùng nghe
 

Đèo Pha Đin

Dốc Pha Đin chị gánh anh thồ

Đèo Lũng Lô anh hò chị hát 

Dù bom đạn xương tan thịt nát 

Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh

Tên gọi đèo Pha Đin nguyên gốc xuất xứ từ tiếng Thái, Phạ Đin, trong đó Phạ nghĩa là “trời”, Đin là “đất” hàm nghĩa nơi đây là chỗ tiếp giáp giữa trời và đất. 

Đèo Pha Đin hay Dốc Pha Đin là đèo núi có độ dài 32 km nằm trên quốc lộ 6, một phần thuộc xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La và một phần thuộc xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên. Điểm khởi đầu của đèo cách thị xã Sơn La về phía Tây 66 km còn điểm cuối của đèo cách thành phố Điện Biên khoảng 84 km. Đây cũng là một trong Tứ đại đỉnh đèo được dân Phượt tôn vinh, 3 đèo còn lại là Mã Pì Lèng, Ô Quý Hồ và Khau Phạ.

-----------------------------------------------------------------------