Phú Quốc là hòn đảo xinh đẹp, một trong những điểm đến thu hút khách du lịch. Được đất trời ưu ái với biển xanh cát trắng nắng vàng, không khí trong lành thoáng mát và bình yên, nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, Phú Quốc là lựa chọn tuyệt vời cho những chuyến đi. Không chỉ níu chân du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên mà hải sản tươi ngon nơi đây cũng gây ấn tượng với bất cứ ai từng có cơ hội thường thức.
Nhắc đến Hàm Ninh thì không thể nào không nhắc đến Ghẹ
Hệ sinh thái biển của Hàm Ninh vô cùng phong phú đã tạo ra nguồn thủy hải sản đa dạng và tươi ngon, đặc biệt là ghẹ. Vùng biển Phú Quốc nằm sâu trong vịnh Thái Lan và ở Hàm Ninh vẫn còn khá hoang sơ chưa bị tác động nhiều của du lịch nên môi trường biển nơi đây đã nuôi dưỡng nên loại ghẹ ngon nức tiếng làm nên thương hiệu xứ đảo này. Ghẹ Hàm Ninh thường sống ở đáy biển sâu khoảng 10 – 20m, lẩn trốn trong những đám san hô hoặc vùi mình dưới cát. Mình ghẹ nhỏ nhưng thịt chắc, ăn rất thơm, vị ngọt đậm đà tươi ngon không nơi nào có được.
Kích thước của ghẹ hàm ninh không quá lớn nhưng phần thịt của ghẹ được đánh giá là rất cao. Phần thịt đầy đặn, mỗi thớ thịt rất chắc nịch, đậm đà đúng chất là ghẹ tự nhiên là loại ẩm thực vùng nước sâu
Ghẹ là đặc sản vùng này, gần như lúc nào cũng có. Ghẹ Hàm Ninh được đánh giá là nhiều giá trị dinh dưỡng và có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, như: phòng và điều trị bệnh thiếu máu, giảm lượng mỡ trong máu, thịt ghẹ lại có rất nhiều chất khoáng, axit béo Omega 3 làm giảm chất mỡ thừa trong máu; giảm nguy cơ mắc các chứng bệnh về nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển cơ bắp, giúp nuôi móng, tóc và làn da khỏe mạnh; góp phần phát triển não bộ và tim mạch; phòng ngừa bệnh viêm khớp,...
Ghẹ Hàm Ninh có ba loại chủ yếu là ghẹ mặt trăng, ghẹ đỏ và ghẹ xanh. Tuy cùng nguồn gốc và môi trường sinh sống nhưng chúng cũng có những khác biệt nhất định về đặc điểm và hương vị.
Ghẹ mặt trăng có đặc điểm dễ nhận dạng nhất là có ba chấm to tròn dàn ngang trên mai. Trong số các loại thì đây là ghẹ có kích thước nhỏ nhất.
Ghẹ đỏ còn được gọi tên khác là ghẹ hoa. Bề ngoài chúng có đặc điểm khá mỏng dẹt và. Khoác lên mình những vằn đen kẻ sọc và màu đỏ rực bắt mắt, chân có những chấm hoa trắng rất nhỏ. Đây là loại ghẹ có giá trị dinh dưỡng vô cùng cao, thịt ngon ngọt và thơm nhẹ.
Ghẹ xanh là loại ghẹ được rất nhiều người ưa thích. Ở giống đực của loại này thì có lớp vỏ xanh óng ánh như cái tên, ngược lại ở con cái thì màu của chúng lại hơi ánh nâu vàng. Nhưng đặc điểm chung nhất của hai con là đều có những chấm trắng nhỏ trên toàn bộ vỏ. Kích thước của ghẹ xanh nhỉnh hơn chút so với ghẹ đỏ và ghẹ ba chấm, thịt thì được đánh giá là thơm, ngọt và chắc giòn nhất.
Tháng 8/2022, Ghẹ Hàm Ninh đã chính thức nhận được chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Đây là niềm tự hào cũng như động lực để những người dân làng chài phấn đấu bảo tồn và phát triển ghẹ Hàm Ninh thành một đặc sản nổi tiếng của Đảo Ngọc.
Ghẹ Hàm Ninh – Phú Quốc được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu số 410642, với đặc điểm màu sắc nhãn hiệu: xanh lá cây nhạt, xanh lá cây, xanh lá cây đậm, trắng, trắng xám, xám nhạt, xám đậm, xanh dương nhạt, xanh dương, xanh dương đậm, xanh tím than, tím, đỏ, đen, nâu vàng.
Tháng 3/2023, ban lãnh đạo tỉnh Kiên Giang cũng đã ban hành kế hoạch tổ chức sự kiện quảng bá các món ăn từ Ghẹ Hàm Ninh (Phú Quốc, Kiên Giang). Sự kiện đã chính thức diễn ra vào ngày 12.04.2023 tại Tp. Phú Quốc. Sự kiện không chỉ giới thiệu hàng trăm món ăn đa dạng được chế biến từ Ghẹ Hàm Ninh mà còn giới thiệu được những giá trị đặc biệt của đặc sản Ghẹ Hàm Ninh, niềm tự hào của người dân xứ đảo. Và trong sự kiện này, Hội đầu bếp chuyên nghiệp Phú Quốc đã xác lập thành công Kỷ lục Việt Nam với nội dung: “Sự kiện chế biến và công diễn các món ăn từ Ghẹ Hàm Ninh (Phú Quốc) nhiều nhất Việt Nam”.
Với chất lượng thơm ngon, ghẹ Hàm Ninh thường được chế biến thành nhiều món ăn đặc sản và được nhiều du khách biết đến.
- Các món gỏi, salad: Gỏi ghẹ sốt chanh dây; gỏi đu đủ ghẹ; gỏi ghẹ cay Thái Lan; salad ghẹ, rau hoa Đà Lạt sốt trái bơ hương rau mùi; salad trái cây ghẹ; gỏi ghẹ tam dừa;....
- Các món nướng, chiên, rang: Ghẹ đùi chiên tempura; ghẹ đút lò; ghẹ Hàm Ninh nướng rượu sake; ghẹ áp chảo pate nhum sốt tiêu Phú Quốc; ghẹ rang me; ghẹ rang muối Hồng Kông;...
- Các món súp, cháo, lẩu: Lẩu ghẹ; cháo ghẹ thực dưỡng 9 loại hạt, súp ghẹ Tiến Vua, súp ghẹ hải sâm với ức gà; súp ghẹ bí đao nấm linh chi; súp ghẹ hoa bá vương; súp ghẹ bánh phồng Sơn Đốc;...
- Các món om, nấu, hầm: Ghẹ om cà đắng với thảo mộc; ghẹ nấu chao bún; mai ghẹ nấu chậm sốt tương; cà ri ghẹ trái dừa;...
- Các món sốt: Ghẹ sốt sầu riêng Phú Quốc; ghẹ lột sốt trứng muối; ghẹ Hàm Ninh sốt muối hồng tiêu Phú Quốc; ghẹ sốt sen; ghẹ sốt XO;...
- Các món chạo, chả giò: Chả giò ghẹ trái cây Chợ Lách; chả giò lá dứa thịt ghẹ; chạo ghẹ; chả ghẹ đế vương;...
- Các món cơm và dạng sợi: Bánh canh ghẹ; mì ghẹ xào tam tơ; phở xào ghẹ sốt me; miến ghẹ tay cầm; cơm ghẹ ớt xiêm xanh; sushi ghẹ Hàm Ninh; xôi ghẹ Bắc Kinh; cơm ghẹ nấu kiểu Tây Ban Nha;...
Với những giá trị tuyệt vời của ghẹ Hàm Ninh và các món ăn từ ghẹ của Phú Quốc, năm 2023, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) và Tổ chức Kỷ luc Người Việt Toàn cầu (VietWorld) đã hoàn thiện hồ sơ đề cử Kỷ lục Thế giới gửi đến Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings) và chính thức công nhận thành phố Phú Quốc (Việt Nam) là Địa phương có hệ thống món ăn độc đáo được chế biến từ Ghẹ nhiều nhất Thế giới.
Diệu Phi (kyluc.vn)